شیره بتن 

شیره بتن در واقع یک اصطلاح معماری و ساختمانی است و به ماده‌ای اشاره دارد که به عنوان یکی از مواد اصلی تشکیل‌دهنده بتن استفاده می‌شود.

شیره بتن یک محلول آبی است که به عنوان یک افزودنی به بتن اضافه می‌شود تا ویژگی‌های خاصی را به بتن بدهد. شیره بتن معمولاً از مواد شیمیایی مانند فرمالدهید سدیم، نفتالین سدیم سولفونات و مواد دیگر تشکیل شده است.

امروزه روز سازه های بتنی در کل دنیا کاربرد بسیار زیادی دارد؛ بصورتی که اکثر سازه های مورد استفاده انسان با استفاده از بتن طراحی می شود. بتن در همه سازه ها مانند: پل سازی، ساختمان ها، جاده سازی، سد سازی و … نیز کاربرد فراوانی دارد.

 

 

چرا بتن به ویبره زدن نیاز دارد؟

در طی ریختن بتن، دانه ‌های مواد مختلفی که برای تشکیل بتن استفاده می‌شوند (مانند سیمان، آب، ماسه، شن و …) با هم ترکیب می ‌شوند و فضای خالی بین آنها پر می‌ شود. اما بدون اعمال ارتعاش به بتن، دانه‌ های مختلف درون آن به طور نامنظم قرار می‌گیرند و فضای خالی بین آن ها بسیار بیشتر از حد مطلوب است، همچنین هوا در فضای خالی بین دانه‌ های مختلف بتن گرفتار می‌شود.

با ویبره زدن به بتن، دانه ‌های مختلف درون آن به شکل منظمی قرار می‌ گیرند و فضای خالی بین آن ها به حداقل می ‌رسد. این کار باعث افزایش تراکم و جامدیت بتن شده و در نتیجه مقاومت و دوام بیشتری در برابر فشار، رطوبت، تغییرات دما و… به دست می‌آید.

بنابراین اعمال ویبره به بتن، بهبود کیفیت آن را فراهم می‌ سازد و در نتیجه استفاده از بتن با دوام و مقاومت بالاتر به دست می‌آید.

 

 

ویبره کردن بتن

همانطور که اشاره شد ویبره کردن بتن به منظور حذف هوا حبس شده درون آن و تراکم بتن و همچنین از بین بردن هوای موجود در بتن انجام می‌شود. برای این کار از دستگاه‌ های ویبراتور یا قلاب ‌های ویبره کن استفاده می‌شود که بتواند به سادگی به قالب بتن متصل شده و بتن را به سرعت ویبره کند.

همچنین از ویبره کن‌ های دستی نیز برای ویبره کردن بتن در ساختمان‌ های کوچک و محلی استفاده می‌شود. در واقع در هر دو صورت، با اعمال لرزش به بتن، هوای حبس شده در بتن بیرون آمده و بتن به سرعت تراکم می‌یابد.

علت به وجود آمدن شیره بتن

بوجود آمدن شیره بتن به دلیل تراکم و جداسازی قسمت‌های مختلف بتن در فرآیند تولید و استفاده از بتن می باشد که این عوامل شامل موارد زیر می باشد:

• تفاوت در چگالی: قسمت‌های سبک‌تر و سنگین‌تر بتن ممکن است در فرآیند تراکم و تولید شیره بتن جداگانه شوند. این امر می‌تواند به دلیل تفاوت در چگالی مواد مصرفی، استفاده از مواد با خلوص کم، و یا عدم تراکم کافی در مرحله مخلوط ‌سازی و شستشو باشد.
• تراکم ناکافی: عدم تراکم کافی بتن می‌تواند باعث تشکیل شیره شود. این ممکن است به دلیل استفاده از مواد با خلوص کم، عدم تراکم کامل مواد مصرفی، استفاده از تجهیزات مخلوط‌سازی نامناسب، و یا عدم توجه به فرآیند تراکم و تولید بتن باشد.
• زمان نگهداری: نگهداری بلند مدت بتن پس از تراکم و قرارگیری در قالب ممکن است منجر به تشکیل شیره بتن شود. این عموما به دلیل جداسازی قسمت‌های سبک و سنگین بتن به دلیل انجام عملیات تراکم و جا به جا شدن آنها در طول زمان است.

معایب بتن شیره زده

همانطور می دانید بتن شیره زده معایبی دارد، معایب بتن شیره زده شامل کاهش مقاومت بتن به علت کاهش نسبت آب به سیمان، کاهش ایستایی ساختمان به علت کاهش مقاومت بتن و کمبود اتصال بین قطعات، کاهش زیبایی و ظاهر بتن به علت وجود شکاف‌ها و خواص ضعیف سطحی بتن، کاهش کیفیت سطح بتن به علت ظاهر ناهموار و ناصافی، و افزایش هزینه‌ها به علت نیاز به اصلاحات و تعمیرات پس از عمر مفید کوتاه‌تر بتن نیز می‌باشد.

عوامل بیرونی به وجود آمدن شیره بتن

عوامل بیرونی بوجود آمدن این شامل مواردی مانند:

• پرتاب کردن بتن به درون ستون.
• افقی بودن لوله پمپ برای ریختن بتن در دیوار و یا ستون ها.
• ریختن بتن بطوری ‌که با میلگردهای افقی برخورد نماید و ارتفاع زیادی را طی نمایید.
• طراحی غیراصولی آرماتوربندی اعضاء.

عوامل درونی به وجود آمدن شیره بتن

عوامل درونی شامل عواملی است که مربوط به خصوصیات و ترکیبات بتن هستند و می‌توانند در به وجود آمدن این شیره موثر  باشند که برخی از عوامل درونی را در ادامه آورده ایم:

• نسبت غلظت آب به سیمان بالا
• استفاده از مواد افزودنی نامناسب
• کاربرد آب به صورت پراکنده
• مدت زمان تماس بتن با قالب
• عدم انجام به خوبی عملیات تراکم و لغزش بتن

 

 

روش های رفع شیره بتن

در نظر داشته باشید که برای از بین بردن این شیره روش هایی وجود دارد که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد:

• استفاده از میکس‌های بتنی مناسب: استفاده از میکس‌های بتنی با ترکیبات و نسبت آب به سیمان مناسب و با رعایت دستورالعمل‌های فنی مربوطه، به کاهش شیره‌زدگی بتن کمک می کند.
• استفاده از مواد افزودنی مناسب: استفاده از مواد افزودنی مناسب مانند افزودنی‌های انعقادی، روان‌کننده‌ها و آب‌گیرها می‌تواند به کاهش خطر شیره‌زدگی بتن کمک کند.
• بهبود عملیات تراکم و لغزش بتن: انجام صحیح عملیات تراکم و لغزش بتن با استفاده از تجهیزات مناسب و کنترل دقیق عملیات، می‌تواند باعث رفع شیره زدگی نیز بشود.
• کاهش زمان تماس بتن با قالب: کاهش زمان تماس بتن با قالب و اجرای صحیح عملیات جداسازی قالب یکی از عوامل مهم در جلوگیری از شیره زدگی می باشد.
• کنترل و مدیریت آب در بتن: کنترل و مدیریت دقیق آب در بتن، از جمله استفاده از آب مناسب و توزیع یکنواخت آن در سراسر مخلوط بتن، همچنین می‌تواند به کاهش شیره‌زدگی بتن کمک کند.

اقداماتی که پس از شیره زدن بتن باید انجام گیرد

در نظر داشته باشید که پس از شیره زدن بتن بایستی یک سری اقداماتی را انجام بدهید که آنها را در ادامه نام برده ایم:

• شناسایی علت شیره زدگی و بررسی دقیق علل آن.
• ترمیم بتن با استفاده از مواد ترمیمی مناسب.
• پاکسازی و تمیزکاری مناطق شیره‌زده و آماده‌سازی سطح بتن برای ترمیم.
• اجرای روش‌های تقویتی برای بهبود استحکام و پایداری بتن.
• بررسی و اصلاح عوامل بیرونی و درونی ممکن برای جلوگیری از اتفاق مشابه در آینده.

هزینه های رفع شیره بتن

هزینه رفع شیره به عوامل مختلفی مانند میزان و جايگاه شیره، اندازه و محل آسيب به بتن، میزان ترمیم و مواد مورد استفاده و شرایط محلی نیز بستگی دارد. هزینه‌های رفع شیره شامل هزینه‌ های مواد ترمیمی، کارکرد نیروی انسانی، تجهیزات، و سایر هزینه‌های مرتبط با فرآیند ترمیم و بازسازی بتن نیز می باشد.

مقاومت بتن شیره زده

مقاومت بتن پس از شیره زدن به شدت کاهش می‌یابد. علت اصلی کاهش مقاومت بتن پس از شیره زدن، به علت وجود خلل در ساختار داخلی بتن است که باعث کاهش اتصال بین ذرات بتن و کاهش خواص مکانیکی بتن می‌شود.

 

همچنین در نظر داشته باشید که مقدار کاهش مقاومت بتن پس از شیره زدن، بستگی به میزان و جايگاه شیره، اندازه و محل آسيب به بتن، نوع بتن و نسبت آب به سیمان، میزان ترمیم و مواد مورد استفاده برای ترمیم، شرایط محیطی و دیگر عوامل نیز دارد. برای انتخاب روش ترمیم مناسب و تعیین مقاومت بتن پس از شیره زدن، انجام آزمایش‌های مرتبط و مشاوره با متخصصین و شرکت‌های تخصصی در این زمینه الزامی می باشد.

دوام بتن شیره زده

دوام بتن شیره زده بستگی به شرایط و همچنین میزان آسیب دیدگی بتن نیز دارد. در صورتی که شیرگی در بتن کم باشد و محدود به عمق کمی از سطح باشد، معمولاً با ترمیم و رفع شیرگی می ‌توان بتن را به حالت عادی بازگرداند.

اما در صورتی که شیرگی گسترده باشد و به عمق زیادی از سطح بتن نفوذ کرده باشد، دوام بتن پس از ترمیم هم کاهش خواهد یافت. همچنین در نظر داشته باشید با توجه به نوع ترمیمی که انجام می ‌شود، دوام بتن را تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. برای مثال، استفاده از ترمیم ‌کننده ‌هایی که با کیفیت بالا و با مطابقت مناسب با بتن استفاده شده در ساختمان، می ‌تواند دوام بتن را بهبود بخشید.

در هر صورت، با توجه به شرایط خاص هر پروژه، باید به صورت جداگانه اقدامات لازم را برای رفع شیرگی و ترمیم بتن نیز انجام داد.

 

 

کیفیت بتن پس از شیره بتن

کیفیت بتن پس از شیره زدن بستگی به میزان و نحوه شیره زدگی دارد. در صورتی که شیره زدگی بتن در حد بسیار کم باشد و به سرعت توسط کارگران رفع شود، کیفیت بتن تحت تأثیر قرار نمی ‌گیرد و مشکلی در آینده ایجاد نمی ‌شود. اما اگر شیره بتن زیاد باشد و به درستی رفع نشود، می‌ تواند باعث کاهش مقاومت بتن و افزایش نفوذ پذیری آن شود.

در برخی موارد، ممکن است بتن شیره زده به علت تغییراتی در ترکیبات و مواد مصرفی، کیفیت پایین تری داشته باشد. به همین دلیل، باید در هنگام استفاده از بتن شیره زده، با دقت اقدام کرد و از نظرات کارشناسان معتبر در این زمینه نیز استفاده کرد.

دوام و کیفیت بتن پس از ترمیم

دوام و کیفیت بتن پس از ترمیم به عوامل مختلفی مانند میزان خرابی، نوع ترمیم و همچنین تجهیزات مورد استفاده بستگی دارد. در برخی موارد، پس از ترمیم، بتن می ‌تواند به وضعیت اولیه خود بازگردد، اما در برخی موارد، کیفیت و دوام بتن پس از ترمیم کاهش می ‌یابد.

برای افزایش دوام و کیفیت بتن پس از ترمیم، لازم است که عملیات ترمیم با استفاده از تجهیزات و مواد با کیفیت بالا و به کمک فناوری های جدید و به روز صورت گیرد. همچنین پس از ترمیم، بتن نیاز به مراقبت و نگهداری صحیح دارد تا دوام آن بیشتر شود.