پامیس

اسکوریا چیست و چطور تشکیل می‌شود؟

اسکوریا چیست یا پامیس چیست؟ خیلی از مشتریان عزیز ما می‌پرسند اسکوریا چیست؟ در این مطلب کوتاه سعی کردم بطور خلاصه مشخصات ظاهری این سنگ آتشفشانی و چگونگی تشکیل آن را شرح دهم.

سنگ اسکوریا چیست

سنگ اسکوریا چیست این سنگ معدنی، نوعی سنگ آذرین است. این سنگ به رنگ تیره است. در یک سنگ اسکوریا حفره‌های حبابی شکل بطور فراوانی دیده می‌شود. طیف رنگ اسکوریا در طبیعت از رنگ سیاه یا خاکستری تیره تا قهوه‌ای مایل به قرمزپررنگ موجود می‌باشد. از نظر شناخت سنگ در زمین شناسی، می‌توان گفت Scoria اسکوریا معمولا ترکیبی شبیه به بازالت دارد. اما این سنگ معدنی می تواند یک ترکیب مشابه آندزیت نیز داشته باشد.

بسیاری از مردم بر این باورند که قطعات کوچکی از اسکوریا مانند خاکسترash تولید شده در کوره زغال سنگ است. این مساله باعث شده است بخش‌های وسیع اسکوریا به نام cinders خوانده شود. این مخروطها، آتشفشان‌های کوچک اسکوریا را به وجود می‌آورند. این سنگها تحت عنوان “مخروط های سایشی یا cinder cones “معروف هستند.

تحقیقات مختلف نشان داده شده است که اندازه اجزای اسکوریا در اماکن مختلف میانگین 2 اینچ یا 5 سانتی متر است.

نحوه‌ی تشکیل سبکدانه اسکوریا

ماگمایی که از زمین به بیرون تراوش می‌کند روی سطح زمین شناور می‌شود. سنگ آتش فشانی زمانی ساخته می‌شود که که گاز گدازه‌های شیشه ای که در حال سرد شدن هستند به سرعت خارج شوند. همانطور که سنگ مذاب از زمین به بیرون رانده می‌شود فشار بر سطح آن کاهش می‌یابد. گازهای محلول در فشار کم سطح زمین در میان سنگهای مذاب می‌ماند و به سرعت سرد می‌شود. حباب‌های ریز بین سنگها هنگام سرد شدن باقی مانده. سپس سنگهای متخلخل با رنگ تیره به نام اسکوریا بر جای می‌ماند.

زمانیکه آتشفشان رخ می‌دهد، گازها با سرعت بالایی از مواد مذاب خارج می‌شوند. این گازها در سطح زیرین ماگما بر جای می ماند. گازها ذرات کوچک ماگما را می‌سوزاند. از طریق هوا از مواد مذاب خارج می‌شود. این فرآیند معمولا اطراف یک محدوده آتشفشانی را بطور گسترده‌ای دربر می‌گیرد. طی این روند رسوبات سنگینی از مواد مذاب آتشفشانی دیده می‌شود.

ذرات ریز اسکوریا که اطراف منطقه آتشفشانی را پوشش می‌دهد lapilli یا سنگهای کوچک آتشفشانی نامیده می‌شود. اندازه این ذرات بین 2 تا 64 میلیمتر می‌باشند. به اجزای بزرگتر این مواد blocks می‌گویند.

تفاوت اسکوریا و پومیس

تفاوت اسکوریا و پومیس یکی از نکات مهم در زمینه تحقیق پوکه معدنی است. اگر بخواهیم از لحاظ ذرات تشکیل دهنده‌ی این دو بررسی کنیم، می‌توان گفت: سنگ اسکوریا از ماگمای بازالت و آندزیت تشکیل شده است. در حالیکه پومیس از ماگمای ریولیتی تشکیل می‌شود.

پومیس معمولا در هنگام ساخته شدن از گاز بیشتری حاصل می‌شود. حتی غلظت حباب‌های محبوس شده در پومیس بسیار بیشتر از اسکوریا است.

همین نکته باعث شده است که دیوارهای بین سوراخ‌های پومیس بسیار نازک شود. نکته قابل تامل این است که این دیواره‌های نازک در پومیس باعث شده، پومیس حالت اسفنجی به خود بگیرد و روی آب شناور بماند. در صورتی که اسکوریا دیواره‌های ذخیمی دارد و وزن آن نسبت به پومیس سنگین‌تر است. 

اسکوریا نسبت به پومیس تفاوت دارد. از لحاظ داشتن وزیکول‌های بزرگتر و دیواره وزیکول ضخیم در اسکوریا این سنگ معدنی را نسبت به مشابه خود یعنی پومیس یا پوکه معدنی سفید متمایز می‌کند. در نتیجه دیواره اسکوریا در مقابل پومیس ضخیم‌تر است. 

شاید علت این تفاوت را بخواهید جویا شوید: احتمالا نتیجه عملکرد ویسوزیته ماگما در این شرایط کمتر است که باعث انتشار سریع و رشد حباب و فشرده شدن آن و در نهایت منفجر شدن ماگما می‌شود.

تفاوت دیگر پومیس و اسکوریا این است که پومیس مثل اسکوریا حاصل گدازه یا لاوا است. اما پومیس وقتی از حالت فوم به حالت جامد و سنگی تبدیل می‌شود، هوای بیشتری در فضای آن نسبت به اسکریا ایجاد می‌شود.

از این رو پومیس ترکیبی از سنگ و خاکستر آتشفشانی می‌باشد. بنابراین دلیل سبک‌تر بودن پومیس نسبت به اسکوریا مخلوط شدن گاز در هنگام تشکیل آن است. 

تفاوت دیگر اسکریا و پامیس را می‌توان در اندازه‌ی حفره یا سوراخ دید. حتما اسکوریا را از نزدیک دیده‌اید که سوراخ‌های عمیق و بزرگتری نسبت به پومیس دارد.
بخش بالای جریانات گدازه‌های آتشفشانی حالت کف مانند و سبکی دارد. وقتی این بخش خنک می‌شود، گازهای موجود در گدازه‌ها منبسط شده و باعث بوجود آمدن حفره‌های کوچک یا وزیکول در سنگ می‌شود. 
 
حتما می‌دانید که سنگ اسکریا قرمز تیره است و این رنگ در جریان گدازه‌ی مایع شکل می‌گیرد. 
اسکریا در این شرایط نسبت به پوکه از سوراخ‌های بزرگتری برخوردار است و وزن آن نیز بیشتر از پومیس است. بدین رو بر روی آب شناور نمی‌ماند.

کاربرد اسکوریا چیست

اسکوریا مشخصات ویژه‌ای دارد که بر نحوه‌ی مصرف آن تاثیر می‌گذارد. اسکوریا تخلخل زیادی دارد این ویژگی اسکریا را نسبت به پومیس متمایز می‌کند. 
از نظر وزن و استحکام معمولا بالا است که به تناسب مقاومت فشاری آن بالا می‌رود. در زهکشی، محوطه سازی کاربرد فراوانی دارد. در کوره‌های کباب پز نقش گاز را بازی می‌کند. 
مصارف عمده اسکوریا در دو حیطه ساختمان و کشاورزی مانند پوکه معدنی مورد توجه بخش صنعت است. عناوین مهم کاربرد اسکوریا را می‌توان در لیست زیر مشخص کرد:
 
  • عایق‌های پرکننده بنایی
  • عایق کاری
  • اسکریا در فیلترها
  • اسکریا به عنوان مواد جاذب
  • اسکراب‌های بهداشتی
  • تولید خمیر دندان
  • روف گاردن یا باغچه پشت بام
  • رشد و پرورش بذر
  • اصلاح خاک و چمن
  • اسکوریا به عنوان ساینده در صنعت
  • ساخت آبنما

 

برای اطلاعات بیشتر در این بخش به کاربرد پوکه معدنی چیست مراجعه کنید.

 

انواع اسکوریا

اسکوریا scoria از نظر نوع در معادن در اندازه‌های متفاوت یافت می‌شود. از دانه‌های 0 تا 30 میلی متر تا کلوخه‌های بزرگ می‌توان استخراج نمود. کلوخه‌ها و ابعاد بزرگتر در دستگاه‌های خردایش به قطعات ریزتر تبدیل می‌شوند. انواع پوکه سیاه یا اسکریا را می‌توانیم به اسامی زیر تقسیم کرد:

  • اسکوریا ماسه‌ای
  • اسکوریا عدسی
  • اسکوریا نخودی
  • اسکوریا بادامی
  • اسکوریا فندوقی
  • اسکوریا درشت دانه

اسکوریا بسته بندی شده 

آن دسته از مشتریانی که دریافت بار بطور فله برایشان امکان پذیر نیست، پوکه معدنی بصورت بسته بندی برای آنها ارسال می‌شود. پوکه بسته بندی در کیسه‌های 30 تا 35 کیلویی آماده ارسال به سراسر ایران می‌باشد. 

اسکوریا بسته بندی شده در انواع مختلف زیر در انبار موجود می‌باشد:

  • پوکه معدنی عدسی بسته بندی شده 
  • پوکه معدنی نخودی بسته بندی شده 
  • پوکه معدنی بادامی بسته بندی شده 
  • پوکه معدنی فندوقی بسته بندی شده 
  • پوکه معدنی ماسه‌ای بسته بندی شده 

از شما همراهان گرامی سپاسگزاریم که تا انتهای مقاله “اسکوریا چیست و چطور تشکیل می‌شود؟” با ما همراه بودید.

4.9/5 - (23 امتیاز)

نوشته های مشابه

‫2 نظرها

  1. در مورد مطلب اسکوریا یا همون پوکه سیاه خواستم بهتون چند تا نکته و توضیح بدم. میدونستید اسکوریا میزان سیلیسش از پومیس پایین تر هست. معمولا پومیس خوب، سیلیسش از بالای 60 درصد شروع میشه تا به 70 شایدم بالاتر میرسه. اما اسکوریا تقریبا 50 درصد سیلیس داره. این سنگ معدنی مواد اصلیش پلاژیوکلاز، پیروکسن و الیوین هست. در موارد ی هم حاوی ذراتی از آپاتیت، بیوتیت، هماتیت، هورنبلند، ایلمنیت، مگنتیت و کوارتز هست. امیدوارم این نکات برای شما و بقیه جذاب باشه. البته معادل انگلیسی و براتون آوردم:apatite, biotite, hematite, hornblende, ilmenite, magnetite, quarts  
    plagioclase, pyroxene , olivine

  2. تشکر خانم مهندس عزیز. توضیحات مفیدی بود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا